Echipto

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Republica Arabe d'Echipto جمهوريّة مصرالعربيّة Chumhūriyyat Misr al-`Arabiyya
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: Silencio y pacencia, libertat, socialismo y unidat ¹
Himno nacional: Bilady, Bilady, Bilady
Capital  • Población  • Coordenatas	O Caire[1] 15,2 millons 30°5′ N 31°25′ E
Mayor ciudat	O Caire
Idiomas oficials	Arabe
Forma de gubierno President Vicepresident Primer ministro	Republica Abdel Fattah el-Sisi - Moustafa Madbouly
Independencia parcial  • Reconoixita	D'o Reino Uniu 28 de febrero de 1922
Superficie  • Total  • % augua Mugas Costas	Posición 29º 1.001.449 (UN 2007) km² 0,6% 2.689 km 2.450 km
Población  • Total  • Densidat	Posición 14º 100.388.073 2019 100.24 hab/km²
PIB (PPA)  • Total (2005)  • PIB per capita	Posición 32º US$ 302.803 millons US$ 4.282
Moneda	Libra (EGP)
Chentilicio	Echipciano/a[2] u echipcio/a[2]
Zona horaria  • en Verano	EET (UTC+2) EEST (UTC+3)
Dominio d'Internet	.eg
Codigo telefonico	+20
Prefixo radiofonico	6AA-6BZ, SSA-SSM, SUA-SUZ
Codigo ISO	818 / EGY / EG
Miembro de: Liga Arabe, ONU, UA
¹ No verificato.

A Republica Arabe d'Echipto (arabe: مصر Misr) ye un país a lo nord-este d'Africa, anque incluye a peninsula d'o Sinai, que fesablement habría d'estar considerada parti d'Asia. A mayoría d'a población d'o país s'asienta a lo largo d'o río Nilo y la mayor parti d'a suya superficie la forma o disierto d'o Sahara estando cuasi toda deshabitada.

Ye un país que muga a l'este con Palestina y con Israel, a o sud con Sudán y a l'ueste con Libia. Antiparte, muga a o norte con a mar Mediterrania y a l'este con a mar Roya. A peninsula d'o Sinai, a o canto d'a mar Roya, muga a l'este con o golfo d'Aqaba y a l'ueste con a golfo de Suez. D'iste zaguer golfo marcha enta o norte a canal de Suez, una vía de transporte maritimo que ubrió a fins d'o sieglo XIX Ferdinand de Lesseps, dica plegar a la mar Mediterrania.

A suya población ye de 88,924,000 habitants (estimación de 2015) en una superficie d'1.001.450 km², con una densidat de población de 84 hab/km². A suya capital ye O Caire (القاهرة), con bels 15,2 millons d'habitants. Atras ciudaz d'importancia por a suya población son Aleixandría, en o delta de Nilo, y Gizeh, que fa parte de l'aria metropolitana d'o Caire. A luenga oficial d'o país ye l'arabe, estando l'arabe echipcio o dialecto emplegato por a mayor parti d'a población echipciana. A moneda ye a libra echipciana. Politicament, Echipto ye actualment una republica de tipo presidencialista, estando actualment en o pueto de president o Abdel Fattah el-Sisi y estando de primer ministro Ibrahim Mahlab. Echipto fa parte d'a Liga Arabe, de l'Organización d'as Nacions Unidas y d'a Unión Africana, y en o mundo arabe ye considerato como o suyo prencipal foco politico y cultural.

A relichión d'a mayor parte d'a suya población ye o islamismo, encara que tamién contina en o país una chicota minoría que practica o cristianismo, os coptos, en a Ilesia Ortodoxa Copta (y una minoría aintro d'ista minoría en a Ilesia Catolica Copta).

Echipto ye uno d'os puestos a on naixió l'actual civilización occidental, estando l'Antigo Echipto uno d'os puestos clau de l'Antigüedat. O país continó estando un país de muita importancia en atros momentos historicos, y una crucillata de civilizacions a on confluyen influencias de l'Africa subsahariana, d'o Islam y d'Europa. Como consecuencia d'o suyo pasato historico, Echipto tien a-saber-los molimentos, destacando por as suyas piramides, encara que bi ha tamién destacados representants d'o Arte islamico, amás de cuantos molimentos d'Arte echipciano y tamién d'Arte griego y d'Arte bizantín. Cal destacar a val d'os Reis, a piramide de Gizeh u o monesterio de Santa Caterina d'o Mont Sinai.

1. ↑ (de) Das aktuelle Buch der Allgemeinbildung. 550.000 Daten und Fakten. 10.000 Einzelthemen, Bertelsmann Lexikon Institut, 2003, ISBN 3-577-13530-1, p. 612 - 675
2. ↑ ^{2,0 2,1} (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.